Η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα και η νόσος Πάρκινσον αν και ανήκουν στις χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις, η παθολογία τους είναι πολύ διαφορετική. Παρόλα αυτά, νέα πληθυσμιακή μελέτη αναδεικνύει την συσχέτιση που μπορεί να έχουν οι δύο παθήσεις. Γεγονός που θέτει τις βάσεις για την έρευνα των ενδεχόμενων κοινών τους χαρακτηριστικών, ιδιαίτερα σε μοριακό επίπεδο.

Πληθυσμιακή Μελέτη για Ρευματοειδή Αρθρίτιδα και Πάρκινσον

Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Σεούλ παρακολούθησαν σε βάθος δεκαετίας ένα μεγάλο δείγμα ασθενών (55.000 άτομα) με Ρευματοειδή Αρθρίτιδα, σε σύγκριση με 273.000 ατόμων της ομάδας ελέγχου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ασθενείς που ήταν οροθετικοί (έφεραν δηλαδή αντισώματα χαρακτηριστικά της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας) είχαν μέχρι και 2πλασιες πιθανότητες από την ομάδα ελέγχου να εκδηλώσουν τη νόσο Πάρκινσον. Αντίθετα, για τους οροαρνητικούς ασθενείς δεν υπήρξε κάποια ισχυρή συσχέτιση.⁽¹⁾ Αυτά τα αποτελέσματα έρχονται να συμφωνήσουν με πρόσφατη ανασκόπηση και μετα-ανάλυση, στην οποία οι ερευνητές ανέδειξαν τη συσχέτιση μεταξύ αυτοάνοσων νοσημάτων και της νόσου του Πάρκινσον.⁽²⁾

Βέβαια, από την άλλη όσον αφορά στη σύνδεση μεταξύ Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας και Πάρκινσον, τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν ήταν αρκετά ξεκάθαρα. Κάποιες μελέτες μάλιστα, υποστηρίζουν ότι τα άτομα με Ρευματοειδή Αρθρίτιδα μπορεί να έχουν ακόμα και μειωμένο κίνδυνο εκδήλωσης Πάρκινσον. Πιθανόν σε αυτό να παίζει ρόλο η φαρμακευτική αγωγή που χορηγείται στους ασθενείς με Ρευματοειδή Αρθρίτιδα, και η οποία ενδεχομένως να προστατεύουν σε ένα βαθμό από την εκδήλωση της νευροεκφυλιστικής νόσου.^(3,4)

Πώς μπορεί να εξηγηθεί η συσχέτιση Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας με το Πάρκινσον;

Η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα είναι μια αυτοάνοση κατάσταση που οδηγεί σε εκφυλισμό των αρθρώσεων με αποτέλεσμα επώδυνα συμπτώματα, δυσκαμψία, και οίδημα. Αν και η μέση ηλικία εμφάνισης είναι μεταξύ 50-60 ετών, μπορεί να εκδηλωθεί και αρκετά νωρίτερα. Η νόσος του Πάρκινσον ανήκει στις νευροεκφυλιστικές παθήσεις με κινητικά κυρίως συμπτώματα στα αρχικά στάδια, λόγω εκφυλισμού των νευρώνων του εγκεφάλου που παράγουν ντοπαμίνη. Όπως είναι φανερό, πρόκειται για δύο διαφορετικές παθήσεις ως προς την παθολογία τους αλλά και τους ιστούς και όργανα που προσβάλλουν.  

Παρόλα αυτά οι πληθυσμιακές μελέτες αναδεικνύουν τη συσχέτιση που μπορεί να έχουν γενικότερα οι χρόνιες συστημικές φλεγμονές με τις νευροεκφυλιστικές παθήσεις. Η θεωρία, που υποστηρίζεται και από ερευνητικά δεδομένα, είναι ότι η χρόνια ανοσολογική δυσλειτουργία με παρατεταμένη φλεγμονώδη απόκριση, όπως συμβαίνει στη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα, μπορεί να οδηγήσει σταδιακά σε νευροφλεγμονή: διήθηση Τ-κυττάρων στον εγκέφαλο και ενεργοποίηση των μικρογλοιακών κυττάρων που συμμετέχουν καθοριστικά στον εκφυλισμό των ντοπαμινεργικών νευρώνων και είναι η χαρακτηριστική παθολογία της νόσου Πάρκινσον. Μάλιστα, μπορεί να πρόκειται για μια κατάσταση που εξελίσσεται προοδευτικά σε βάθος χρόνου, αρκετά νωρίτερα πριν την εκδήλωση της νόσου Πάρκινσον.

Αν και οι επιστημονικές μελέτες αναδεικνύουν τις συσχετίσεις μεταξύ των δύο παθήσεων, ακόμα δεν έχει εξακριβωθεί με σαφήνεια ο τρόπος συσχέτισης τους. Πάντως, αυτό που σίγουρα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα είναι ότι τόσο στη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα όσο και στη νόσο Πάρκινσον, το αυξημένο οξειδωτικό στρες και η χρόνια φλεγμονή ανήκουν στους κοινούς παρονομαστές παθογένειας.

Πηγές

1. Kang J, Eun Y, Jang W, Cho MH, Han K, Jung J, Kim Y, Kim GT, Shin DW, Kim H. Rheumatoid Arthritis and Risk of Parkinson Disease in Korea. JAMA Neurol. 2023 Jun 1;80(6):634-641. doi: 10.1001/jamaneurol.2023.0932. 
2. Li M, Wan J, Xu Z, Tang B. The association between Parkinson’s disease and autoimmune diseases: A systematic review and meta-analysis. Front Immunol. 2023 Jan 25;14:1103053. doi: 10.3389/fimmu.2023.1103053. 
3. Li D, Hong X, Chen T. Association Between Rheumatoid Arthritis and Risk of Parkinson’s Disease: A Meta-Analysis and Systematic Review. Front Neurol. 2022 May 11;13:885179. doi: 10.3389/fneur.2022.885179.
4. Paakinaho A, Koponen M, Tiihonen M, Kauppi M, Hartikainen S, Tolppanen AM. Disease-Modifying Antirheumatic Drugs and Risk of Parkinson Disease: Nested Case-Control Study of People With Rheumatoid Arthritis. Neurology. 2022 Mar 22;98(12): e1273-e1281. doi: 10.1212/WNL.0000000000013303.