“Μην αγχώνεσαι, σου κάνει κακό”. Πόσες φορές μπορεί να έχει ακούσει κάποιος που ταλαιπωρείται από τη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα αυτή τη φράση; Μάλλον όχι λίγες. Εύλογα θα σκεφτεί κανείς, αφού ακόμα και εμπειρικά, κατανοούμε την επίπτωση που μπορεί να έχει γενικά η κακή ψυχολογική κατάσταση στην υγεία μας. 

Σε αυτό το άρθρο θα επικεντρωθούμε συγκεκριμένα στην περίπτωση της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας. Τελικά το άγχος έρχεται απλά ως συνέπεια της πάθησης ή συμμετέχει στην εξέλιξη της πάθησης; Και πόσο μπορεί να βοηθήσει η “καλή ψυχολογία”;

Στρες: Από Φυσιολογική Αντίδραση σε Εχθρό της Υγείας

Το στρες είναι ένας αρχέγονος μηχανισμός του οργανισμού ώστε να βρεθεί σε μια κατάσταση ενεργοποίησης για να μπορέσει να ανταπεξέλθει σε οτιδήποτε μπορεί να απειλήσει τη σωματική ή και ψυχική του υγεία. Πρόκειται για μια πολύπλοκη αντίδραση που περιλαμβάνει την αλληλεπίδραση του ενδοκρινικού, νευρικού και ανοσοποιητικού συστήματος. Σκοπός είναι επιτευχθεί η ενορχηστρωμένη και αποτελεσματική αντίδραση σε στρεσογόνα ερεθίσματα: είτε μιλάμε για μια λοίμωξη από κάποιον ιό, είτε για μια σημαντική απόφαση που

Ενώ το στρες έχει προστατευτικό χαρακτήρα, όταν τα στρεσογόνα ερεθίσματα είναι διαρκή, αυτό μπορεί να  οδηγήσει σε διάφορες διαταραχές. Θέματα που μπορεί να είναι μόνο ψυχοσυναισθηματικής φύσης, όπως χρόνιο άγχος και διαταραχές διάθεσης, αλλά και οργανικά. Οι επιστήμονες τονίζουν άλλωστε ότι το στρες αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για ένα ευρύτατο φάσμα παθήσεων: καρδιαγγειακά, διαβήτης, αυτοάνοσα νοσήματα και χρόνιες φλεγμονές.⁽¹⁾

Ποιός ο ρόλος του Στρες στη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα;

Το Στρες ως Συνέπεια της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας

Τα συμπτώματα της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας, όπως ο πόνος, το οίδημα, και η δυσλειτουργία των αρθρώσεων, μπορούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία. Οι χρόνιες διαταραχές των σωματικών λειτουργιών αποτελούν από μόνες τους στρεσογόνο παράγοντα. Το να ζει κανείς με μια πάθηση που επιφέρει πρακτικές και επώδυνες δυσκολίες εύλογα επιβαρύνει και την ψυχοσυναισθηματική του κατάσταση. 

Όμως οι επιστήμονες τονίζουν ότι και η ίδια η χρόνια φλεγμονή που συμβαίνει στη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα. Η αυξημένη παραγωγή φλεγμονωδών ουσιών, οι διαταραχές στα επίπεδα ορμονών και η αλληλεπίδραση αυτών με το νευρικό σύστημα συμβάλλουν συλλογικά στην εκδήλωση στρες και διαταραχών διάθεσης. 

Το Στρες ως Παράγοντας Επιβάρυνσης στη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα

Από την άλλη το ίδιο το στρες αναγνωρίζεται από τις επιστημονικές μελέτες ως σημαντικός παράγοντας για την εκδήλωση και την εξέλιξη της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας. Φαίνεται ότι οι αγχώδεις διαταραχές (πάλι μέσω αλληλεπίδρασης ενδοκρινικού και νευρικού συστήματος) μπορούν να προκαλέσουν αύξηση των παραγόντων φλεγμονής. Με άλλα λόγια το στρες και η αρνητική ψυχολογική κατάσταση μπορούν να επιδεινώσουν την πορεία της πάθησης.^(1-5) 

Η Διαχείριση του Στρες και η Θετική Επίδραση στη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα

Όπως αντιλαμβάνεται κανείς από τα παραπάνω, οι ειδικοί παρατηρούν ότι υπάρχει μια αμφίδρομη συσχέτιση: Το στρες είναι επίπτωση της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας αλλά και αντίστροφα. Οι αγχώδεις διαταραχές επιβαρύνουν την ίδια την πάθηση. 

Το ερώτημα που φυσιολογικά γεννάται είναι: Η  “καλή ψυχολογία” και η διαχείριση του άγχους και των διαταραχών διάθεσης να επιδράσει θετικά στην πορεία εξέλιξης της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας; Η απάντηση των επιστημόνων είναι ναι. 

Το πλέον ενδιαφέρον στοιχείο που αναδεικνύεται από τις σύγχρονες επιστημονικές έρευνες είναι τα θετικά αποτελέσματα που μπορεί να έχει η εφαρμογή ψυχολογικών παρεμβάσεων στην ίδια την πάθηση και στα συμπτώματα που προκαλεί. 

Σε μια πολύ πρόσφατη επιστημονική μετα-ανάλυση (Nagy et al, 2023) που βασίστηκε σε αποτελέσματα 57 κλινικών μελετών, αναδεικνύεται η θετική επίδραση που μπορεί να έχουν στη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα, διάφορες προσεγγίσεις ψυχολογικής διαχείρισης: από το υψηλό επίπεδο ενημέρωσης σχετικά με την πάθηση των ίδιων των ασθενών, αλλά και την εφαρμογή διαφόρων τεχνικών ψυχοθεραπείας και ψυχικής ενδυνάμωσης.⁽⁶⁾

Οι επιστήμονες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η ψυχική υγεία όχι μόνο δε θα πρέπει να παραμελείται, αλλά αντίθετα. Θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της συνολικής διαχείρισης της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας. 

Lunqa: Φυσικές και Πολύπλευρες Δράσεις στη  Ρευματοειδή Αρθρίτιδα

Το Lunqa είναι ένα διατροφικό συμπλήρωμα χρήσιμο σε χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις όπως η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα. Βασίζεται στις φαρμακολογικές ιδιότητες των φλαβονοειδών Λουτεολίνη, Κουερσετίνη, και του Χαμομηλιού με Απιγενίνη. 

Πρόκειται για φυτικά συστατικά με αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές και αναλγητικές δράσεις, που σύμφωνα με τις επιστημονικές μελέτες μπορούν να συμβάλλουν στην αναστολή των μηχανισμών παθογένειας της Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας και στη βελτίωση των συμπτωμάτων. Επιπλέον, ιδιαίτερα χάρη στις αγχολυτικές δράσεις του Χαμομηλιού, το Lunqa, συμβάλλει και στην ρύθμιση του στρες και της διάθεσης ως παράγοντα επιβάρυνσης της πάθησης.

1. Chu B, Marwaha K, Sanvictores T, et al. Physiology, Stress Reaction. [Updated 2022 Sep 12]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing.
2. Sturgeon JA, Finan PH, Zautra AJ. Affective disturbance in rheumatoid arthritis: psychological and disease-related pathways. Nat Rev Rheumatol. 2016 Sep;12(9):532-42. doi: 10.1038/nrrheum.2016.112. 
3. Lwin MN, Serhal L, Holroyd C, Edwards CJ. Rheumatoid Arthritis: The Impact of Mental Health on Disease: A Narrative Review. Rheumatol Ther. 2020 Sep;7(3):457-471. doi: 10.1007/s40744-020-00217-4.
4. De Cock D, Doumen M, Vervloesem C, Van Breda A, Bertrand D, Pazmino S, Westhovens R, Verschueren P. Psychological stress in rheumatoid arthritis: a systematic scoping review. Semin Arthritis Rheum. 2022 Aug;55:152014. doi: 10.1016/j.semarthrit.2022.152014. 
5. Polinski KJ, Bemis EA, Feser M, Seifert J, Demoruelle MK, Striebich CC, Brake S, O’Dell JR, Mikuls TR, Weisman MH, Gregersen PK, Keating RM, Buckner J, Nicassio P, Holers VM, Deane KD, Norris JM. Perceived Stress and Inflammatory Arthritis: A Prospective Investigation in the Studies of the Etiologies of Rheumatoid Arthritis Cohort. Arthritis Care Res (Hoboken). 2020 Dec;72(12):1766-1771. doi: 10.1002/acr.24085. 
6. Nagy Z, Szigedi E, Takács S, Császár-Nagy N. The Effectiveness of Psychological Interventions for Rheumatoid Arthritis (RA): A Systematic Review and Meta-Analysis. Life (Basel). 2023 Mar 21;13(3):849. doi: 10.3390/life13030849.